Ontstekingen zijn een hele effectieve manier van ons lichaam om een infectie of schade te bestrijden. Het is de manier waarop het lichaam ons immuunsysteem laat weten dat er beschadigd weefsel hersteld moet worden of dat het lichaam beschermd moet worden tegen vreemde indringers zoals virussen en bacteriën. Je krijgt symptomen als roodheid, zwelling, pijn en warmte. Heel handig! Maar als je lichaam constant te maken krijgt met ontstekingen en je immuunsysteem aldoor actief kan het hele vervelende gevolgen hebben.
Als er constant ontstekingsactiviteit in het lichaam plaatsvindt worden dat laaggradige ontstekingen (low grade inflammation) genoemd. Bij laaggradige ontstekingen wordt het immuunsysteem ook opgeroepen maar wel heel zwakjes. Zo zwakjes dat je het in eerste instantie niet merkt want de klassieke symptomen van een ontsteking zijn afwezig. Je kan dus chronisch laaggradige ontstekingen hebben zonder dat je dit doorhebt. Als dit lang duurt ga je wel klachten krijgen zoals bijvoorbeeld vermoeidheid, depressie en vroegtijdige veroudering. Maar naast dit soort klachten zijn laaggradige ontstekingen ook de oorzaak van vele typisch Westerse ziekten. Denk aan diabetes type-2, hart- en vaatziekten en burn-out. Het kan ook ten koste gaan van onze hormonen, ons libido en de kwaliteit van onze eicellen en daarmee dus ons voortplantingssysteem.
Oorzaken van laaggradige ontsteking
Laaggradige ontstekingen worden onder andere veroorzaakt door slechte voeding, chronische stress en gifstoffen zoals bijvoorbeeld roken en luchtvervuiling. Deze kunnen ervoor zorgen dat onze darm verhoogd doorlaatbaar wordt. De meeste mensen hebben wel eens gehoord van de term “lekkende darm”. Deze term wekt de indruk dat er een scheur of gat in de darmwand zit waardoor alles in de buikwand terecht komt. Dat is gelukkig niet het geval.
De eerder genoemde oorzaken zoals slechte voeding, gifstoffen en psychologische stress zorgen er voor dat je lichaam een stressreactie geeft. Als je lichaam een stressreactie geeft heeft het glucose, natrium en water nodig. Om zo snel aan deze stoffen te komen maakt je lichaam de darm verhoogd doorlaatbaar. Dit is dus eigenlijk een hele effectieve manier van het lichaam om met stress om te gaan. Maar naast de glucose, natrium en water kunnen er nu ook ziekteverwekkers en andere ongewenste stoffen uit de darm in het lichaam terecht komen. In de oertijd was stress van korte duur en was de doorlaatbaarheid van de darm dus ook van korte duur. Tegenwoordig is stress (of het nu psychologisch is of stress door roken slechte voeding etc) vaak chronisch. Je immuunsysteem wil de ziekteverwekkers uit je lichaam hebben en wordt daarom geactiveerd om de aanval in te zetten met laaggradige ontstekingen als gevolg. (1, 2)
Laaggradige ontstekingen en PCOS
Uit onderzoek is gebleken dat chronische laaggradige ontstekingsactiviteit in het lichaam een centrale rol speelt in het ontstaan van PCOS (3). Eerder werd gedacht dat het alleen een bijwerking was. Ontstekingsactiviteit in het lichaam kan onder andere gemeten worden door middel van een bloedtest. Met deze test wordt gekeken hoe hoog het CRP (C-reactief proteïne) gehalte in het bloed is. CRP is een eiwit dat je lever aanmaakt binnen een paar uur nadat er een ontsteking in je lichaam ontstaat. Het zegt niet wat of waar de ontsteking is maar wel dat er een ontsteking is. Bij veel vrouwen met PCOS wordt een constant verhoogde mate van CRP in het bloed gevonden (4). Dit duidt op laaggradige ontstekingen in het lichaam.
Het overgrote merendeel van de vrouwen met PCOS heeft te maken met insulineresistentie. Insulineresistentie is dan ook een van de hoofdoorzaken van PCOS. Laaggradige ontstekingen dragen hier flink aan bij door delen van het lichaam insuline resistent te maken. Het vechten tegen de ontsteking in het lichaam kost ontzettend veel energie. Dit is waarom mensen met laaggradige ontstekingen ook met vermoeidheid, prikkelbaarheid, een verlaagd libido etc te maken hebben. Door delen van het lichaam insuline resistent te maken kan je immuunsysteem de energie “inpikken” van deze lichaamsdelen. (5)
Bij PCOS gaan laaggradige ontstekingen in het lichaam dan ook hand-in-hand met insulineresistentie. Het immuunsysteem denkt namelijk dat de “indringer” (naast de bacteriën en ziekteverwekkers) ook een te hoog insulinegehalte in het bloed is. Het chronisch te hoge insuline gehalte kan weer worden veroorzaakt door insulineresistentie. Het immuunsysteem blijft op deze manier laaggradige ontstekingen veroorzaken en deze ontstekingen kunnen er weer voor zorgen dat onze eierstokken testosteron gaan produceren en dat onze vetcellen nog meer insuline resistent worden. Op deze manier komt je lichaam in een neerwaartse spiraal en worden jouw PCOS klachten steeds erger. Gelukkig kan deze neerwaartse spiraal doorbroken worden. (6)
Wat te doen tegen laaggradige ontstekingen?
Reguliere artsen gaan de laaggradige ontstekingen in het lichaam bij vrouwen met PCOS te lijf met medicijnen. Zo wordt vaak metformine of andere medicatie die de insulinesensitiviteit verhoogt voorgeschreven. Doordat de cellen weer gevoelig voor insuline worden neemt de ontstekingsreactie in het lichaam af. Maar dit resultaat kan gelukkig ook heel goed op een natuurlijk manier bereikt worden.
Voeding:
Medicatie zoals metformine maakt het lichaam gevoeliger voor insuline. Met aanpassingen in de voeding, supplementen en leefstijl kan dit ook bereikt worden. Lees dit artikel over insulineresistentie dat vol tips staat om insulineresistentie tegen te gaan.
Daarnaast zijn er ook veel voedingsmiddelen die ontstekingsremmende eigenschappen hebben. Voeding met ontstekingsremmende eigenschappen die je aan je dieet kan toevoegen:
Avocado
Gember
Vette vis
Knoflook
Olijfolie
Pure Chocolade – Meer dan 80% cacao
Vers gemalen lijnzaad
Groene thee
Kurkuma- niet nemen als je zwanger probeert te worden!
Groene bladgroenten zoals spinazie en boerenkool
Bessen
Appels
Als je last hebt van laaggradige ontstekingen zijn er ook voedingsmiddelen die je beter kan vermijden omdat ze juist ontstekingen in het lichaam bevorderen:
Suiker: En dan niet alleen toegevoegde suiker in koekjes, taartjes en frisdrank. Het gaat ook om vruchtensap, wit brood en aardappelen die bestaan uit zetmeel en daarmee ook gewoon uit glucose (suiker) bestaan.
Verkeerde vetten: Probeer plantaardige vetten zoals pinda-, zonnebloem- en soja olie te vermijden. Je kan beter voor olijfolie, kokosolie of roomboter gaan.
Melkproducten
Industrievlees- Kies liever voor wilde vis of grasgevoerd vlees.
Alcohol- Niet meer dan 1 glas per dag, het liefst helemaal niet.
Gluten
Voedseladditief E621- Dit is een smaakversterker die onder andere in chips, soep, bouillonblokjes en chinees eten zit onder de noemer ‘gistextract’.
Overige adviezen:
Probeer mentale stress te verminderen.
Kijk naar supplementen die laaggradige ontstekingen kunnen verminderen.
Zorg voor een goede nachtrust.
Beweeg dagelijks.
Stop met roken en matig alcohol (of stop ermee)
Met deze adviezen ben je zeer goed op weg om laaggradige ontstekingen, en daarmee PCOS, onder controle te krijgen. Wil je hulp bij het onder controle krijgen van jouw PCOS? Neem dan contact op via het contactformulier. Liefs Sabrina
